Przystanek na drodze do wolności
Mówiąc o odzyskaniu niepodległości, często nie dostrzegamy roli jaką odegrały Kielce w tej długiej i mozolnej drodze. W sierpniu 1914 roku, Józef Piłsudski wyruszył z krakowskich Oleandrów, do stolicy obecnego województwa świętokrzyskiego. Tu właśnie powstał 1 Pułk Legionów.
Po wybuchu I wojny światowej zauważono szansę na odzyskanie niepodległości przez Polskę. Działacze różnych środowisk politycznych rozpoczęli walki po obu stronach konfliktu. Józef Piłsudski połączył Polskie Drużyny Strzeleckie i Związek Strzelecki, tworząc Pierwszą Kompanię Kadrową, która z czasem przekształciła się w legendarne Legiony walczące po stronie austriackiej.
6 sierpnia 1914 roku wyruszyli z krakowskich Oleandrów, a 6 dni później oddziały wkroczyły do Kielc. Żołnierze odparli ataki rosyjskich wojsk, przejmując kontrolę nad miastem. Komendantem miasta został sam Piłsudski, przyjmując na swoją siedzibę dawny pałac biskupów. Z kolei strzelcy zamieszkali w hotelu Bristol i w okolicznych domach. Następnie przez pewien czas jednostka została wyparta, a już kilka dni później udało się odbić miasto.
Na początku września, na wzgórzach ówczesnej wsi Szydłówek (teren współczesnego skrzyżowania ulic Warszawskiej i Świętokrzyskiej), ,,Ziuk” utworzył Pierwszy Pułk Legionów Polskich. Co ciekawe, inicjatywa nie została przyjęta przez wszystkich z entuzjazmem. Przeciwni byli działacze Narodowej Demokracji, biskup Augustyn Łosiński, a także niektórzy mieszkańcy. Żołnierze musieli przysięgać na Boga cesarzowi Austrii, walcząc w jego szeregach. Mimo tego do formacji wstąpiło około 600 kielczan.
Spodziewając się rosyjskiego natarcia, Józef Piłsudski planował obronę miasta ze względu na mieszkańców, którzy ochoczo wspierali działalność Legionów. Niestety musiał słuchać rozkazów i 10 września wycofał się z Kielc.
W kolejnych dniach do miasta powróciły władze carskie. Wojska rosyjskie zostały z niego wyparte 13 maja 1915 roku. Później kontrolę przejęli Niemcy, a następnie Austriacy. W walkach uszkodzony został dworzec kolejowy.
Podczas okupacji austriackiej odrodziło się życie społeczne i powstała Polska Organizacja Wojskowa, wymierzona przeciwko zaborcom. W tym okresie zaczęto obchodzić rocznicę ustanowienia Konstytucji 3 Maja. Na początku listopada 1918 roku, mieszkańcom udało się rozbroić austriacki garnizon, a Kielce stały się częścią niepodległej Polski.
W 1921 roku marszałek został zaproszony do Kielc i nadano mu tytuł honorowego obywatela, a także odsłonięto tablicę upamiętniającą czyn legionowy.
Kielce są dla mnie czem pierwszy uśmiech ukochanej, czem pierwszy promień rannego brzasku – mówił Józef Piłsudski podczas uroczystości.
Wszystko to sprawiło, że obecna stolica województwa świętokrzyskiego stała się bardzo ważnym miastem w drodze do odzyskania niepodległości. Nie bez powodu mówi się na nie Miasto Legionów. Tradycje legionowe są wciąż żywe w Kielcach. Co roku, pod koniec sierpnia organizowany jest marsz szlakiem Pierwsze Kompanii Kadrowej, a na Placu Wolności znajduje się pomnik marszałka na Kasztance.
Uważasz materiał za interesujący? Podziel się!
Opublikuj komentarz